Zingend in de schuilkelder vergeet Denys (4) uit Oekraïne even dat het oorlog is

Papa bleef achter

Sinds het uitbreken van de oorlog zijn Denys, zijn oudere zus (11) en hun moeder al meerdere keren Oekraïne ontvlucht. Eerst kort naar Nederland, daarna naar Polen. Denys' vader bleef telkens achter om te vechten aan het front. “Het was voor de kinderen zwaar om zo lang van hun vader, andere familieleden en vrienden gescheiden te zijn. Ze pasten zich snel aan hun nieuwe omgeving aan, maar het gemis en de zorgen om onze geliefden waren groot. Niet weten waar hun vader was en of hij nog leefde was ondraaglijk. Uiteindelijk konden we niet anders dan terugkeren naar Bucha,” vertelt Denys' moeder.

Bang voor bliksem

Voor Denys is de oorlog heel verwarrend. “Hij begrijpt niet goed wat er aan de hand is. Hij zegt dat hij niet bang is, maar sinds het begin van de oorlog slaapt hij slecht. Hij heeft veel last van nachtmerries en als het onweert is hij doodsbang. Ik denk dat de donder en bliksem hem doen denken aan de explosies,” zegt zijn moeder. Het moeilijkste aan de oorlog, vertelt ze, is dat ze nergens 100% veilig zijn. “Zelfs in de schuilkelders niet. In de bunkers zijn de kinderen beschermd tegen raketfragmenten, maar niet tegen directe aanvallen. Daar lig ik ’s nachts wakker van,” vertelt Denys' moeder.

Zoektocht naar de juiste hulp

Lange tijd konden Denys en zijn zus nergens heen - niet naar school, naar buiten en niet naar de peuterspeelzaal. Toen het geweld na wat een eeuwigheid leek afnam, twijfelde hun moeder geen moment. "Ik maakte mij ernstige zorgen om mijn kinderen en wist dat ze hulp nodig hadden. Ik ben zo blij en dankbaar dat we deze plek gevonden hebben. De leerkrachten zorgen hier heel goed voor de kinderen. Dankzij trainingen van War Child is er aandacht voor het omgaan met angst en nare ervaringen. Mijn man en ik werken nauw samen met leerkrachten om ervoor te zorgen dat Denys en zijn zus de steun krijgen die ze nodig hebben."

Houvast na de bezetting

Op onze school kunnen kinderen vanaf drie jaar terecht. Tetyana werkt er al veertien jaar. Dit is het tweede jaar dat ze Denys en zijn klasgenootjes begeleidt: "Toen ze hier net binnenkwamen, vlak na de bezetting, waren de meesten angstig. Ze durfden niet in slaap te vallen, laat staan de schuilkelder in te gaan. Sommigen schreeuwden of huilden urenlang. Het was een hele moeilijke tijd. Dankzij trainingen van War Child leerde ik niet alleen mezelf weer in balans te brengen, maar ook hoe ik praktische tips kon toepassen om de kinderen houvast te geven."

Een inkijkje in de binnenwereld

De allereerst les die Tetyana leerde was om van zichzelf te houden, "want alleen dan kun je anderen helpen". Tijdens haar lessen doet ze veel ademhalingsoefeningen met de kinderen. "Spelenderwijs, natuurlijk - ze hebben niet eens door dat ze oefeningen doen. Maar het kalmeert ze, en helpt hen zich veilig voelen. Ze leren weer ontspannen als we dansen, zingen en spelen. Omdat wij er altijd voor hen zijn durven de kinderen te praten over wat hen dwarszit. Dan doen we oefeningen die hen helpen met hun emoties om te gaan." Tekenen helpt velen om rustiger te worden. Ook geeft het een inkijkje in hun binnenwereld. "Als een kind donkere kleuren gebruikt, hou ik hem of haar extra in de gaten. Heldere, lichte kleuren zijn vaak een teken dat het goed gaat."

Steun voor het hele gezin

“Ik voel mij hier gelukkig. Ik ben hier veilig," glimlacht Denys als hij wordt gevraagd hoe hij het vindt op school. "Het liefst speel ik verstoppertje, in de zandbak of voetbal ik met mijn vrienden. Knutselen met klei vind ik ook leuk, en met auto’s spelen. Ik kan heel goed auto’s tekenen, wil je het zien?”

Naast onze creatieve en psychologische sessies voor kinderen en leerkrachten biedt War Child ook trainingen in het ondersteunen van ouders en verzorgers. Denys' moeder vertelt: "We hebben trainingen voor ouders bijgewoond. Daar leerden we onder andere hoe we onze kinderen kunnen helpen met in slaap vallen en interesse voor boeken kunnen opwekken. De adviezen en tips hebben ons enorm geholpen in het aanpassen aan onze situatie. Weten dat er altijd psychologische steun is, en dat we er niet alleen voor staan, helpt ons de oorlog door."

Geef kinderen een veilige plek

Zelfs in dromenland is Denys niet écht veilig: in conflictgebieden hebben nachtmerries het voor 't zeggen. Elke ochtend wordt Denys - en miljoenen leeftijdsgenootjes in Oekraïne, Gaza en Soedan - wakker in de naarste droom denkbaar: oorlog.

Op onze veilige plekken in en rond conflictgebieden krijgen kinderen - vaak na lange tijd - weer les. Hier kunnen zij spelen met hun vrienden, meedoen met creatieve activiteiten en, als ze er klaar voor zijn, kunnen zij hun verhaal kwijt. Met psychologische sessies helpen wij kinderen in oorlog omgaan met angst, boosheid en verdriet. Zodat het geweld om hen heen zich niet in hun hoofd herhaalt. Opstaan zonder angst, daar heeft elk kind recht op. Help jij mee?

* De naam van Denys is voor zijn eigen veiligheid gefingeerd.