Ruim drie miljoen kinderen uit Oekraïne moeten al anderhalf jaar schuilen

Een bevolking in de klauwen van oorlog

18 Maanden. Zo lang duurt de bloedige oorlog van Rusland in Oekraïne al. Anderhalf jaar van geweld en aanhoudende bombardementen op onder andere burgerdoelwitten - plekken waar 'gewone' mensen leven. Door het grootschalige oorlogsgeweld leven zeventien miljoen Oekraïners elke dag in angst. Dat zijn evenveel mensen als de hele Nederlandse bevolking.

De Verenigde Naties (VN) schat dat er op dit moment 6,3 miljoen Oekraïense vluchtelingen in het buitenland verblijven, waarvan meer dan de helft jonger dan achttien jaar. Veel families zijn van elkaar gescheiden. Hoop op een toekomst in vrede is er nog, maar onzekerheid, angst en verdriet is altijd dichtbij, vertelt onze collega, Oleksandra Yarova.

Van thuisland naar slagveld

"Mijn broer is nog steeds in Oekraïne, aan de frontlinie," vertelt Oleksandra. "Toen de oorlog losbarstte, meldde hij zich vrijwillig aan bij de krijgsmachten. Sinds augustus vecht hij in het Oekraïense leger. Onze band voelt nu nóg waardevoller, juist omdat de situatie zo onzeker en fragiel is. We zijn zo ver van elkaar verwijderd."

Contact onderhouden is moeilijk, omdat de infrastructuur in Oekraïne grotendeels met de grond gelijk is gemaakt. Hoe langer de noodgedwongen tussenpauzen tussen hun telefoongesprekken, hoe groter de zorgen bij Oleksandra. "In paniek ga ik dan dingen denken als: 'heb ik alles gedaan wat ik kon om hem van kleding en uitrusting te voorzien?' Op praktisch niveau doe ik wat ik kan - maar hoe kan ik er emotioneel voor hem zijn... Hoe bescherm ik hem? Deze vragen laten mij niet los... "

Spelen in oorlogsgebied

Elk mogelijk moment speurt Oleksandra nieuwssites en sociale media af, op zoek naar nieuws over Oekraïne. "Soms voel ik me een militair toezichthouder," zegt ze schamper. Op dit moment woont ze met haar zoontje in Nederland, waar ze bijdraagt aan War Child's inspanningen voor onderwijs en psychologische eerste hulp aan kinderen binnen en buiten de grenzen van Oekraïne.

Een recent bezoek aan haar thuisland maakte pijnlijk duidelijk hoe kinderen in Oekraïne dagelijks kampen met de dreiging van terreur en geweld. "Een paar weken terug ging ik naar de Oekraïense hoofdstad Kyiv, waar ik een vriendin met haar twee kinderen van acht en drie jaar oud bezocht," vertelt Oleksandra. "De speeltuin waar we elkaar ontmoetten was vorig jaar september gebombardeerd. Toen ik er aankwam, realiseerde ik me wat er mis was. Op de plek waar de bom was gevallen, speelden nu kinderen in de krater, alsof het een zandbak was."

Hoop doet leven door onderwijs

Niet alleen deze speelplaats in Kyiv heeft een dubbele lading gekregen. Kelders van scholen worden gebruikt als schuilkelders - met kinderen ineengedoken naast elkaar in een schemerig verlichte ruimte, wachtend tot het luchtalarm stopt. Dit schetst een somber beeld, maar iedereen maakt er het beste van, vertelt Oleksandra. In één van de vele schuilkelders waar wij kinderen ondersteunen, zag ze met eigen ogen onze noodonderwijs-app 'Can't Wait to Learn' tot leven komen. "Soms zitten kinderen urenlang in de schuilkelders", zegt ze. "De educatieve spelletjes zorgen voor afleiding, troost en plezier bij de kinderen."

Vorige week reisde Oleksandra opnieuw af naar Kyiv, ditmaal om onze noodonderwijs-app te presenteren op een conferentie van het Ministerie van Onderwijs. Ze is vastbesloten om het ministerie - en iedereen die het maar horen wil - duidelijk te maken hoe Can't Wait to Learn de groeiende onderwijskloof in haar land kan dichten. "Deze tablet en app met op maat gemaakte educatieve spellen is een simpele maar ongelooflijk effectieve oplossing die een enorme impact kan hebben," zegt ze. "Kinderen hebben recht op onderwijs. Ook - juíst - als er in hun land oorlog heerst. Onderwijs geeft kinderen hoop op een betere toekomst."

De nood blijft hoog. Help ook mee!

De oorlog in Oekraïne blijft onvoorspelbaar, maar wij zorgen dat kinderen op ons kunnen rekenen. Van de eerste noodhulp in buurlanden, naar het uitbouwen van ons werk in Oekraïne zelf. Of kinderen daar zijn gebleven of het land uit gevlucht, we laten ze niet in de steek. Dit geldt ook voor kinderen die opgroeien in andere conflictgebieden, zoals Soedan of Oeganda. Ook voor hen blijft steun hard nodig. We kunnen dit niet alleen. Help ook mee.