Jongerenambassadeur Bahara: “Ik wil mijn verhaal delen en iets voor andere kinderen betekenen”

Afghanistan

Tussen 1996 en 2001 zijn de Taliban in Afghanistan aan de macht. Bahara’s moeder Kamela mag haar werk als verloskundige in die tijd niet uitoefenen, ook niet in een ziekenhuis. In haar dorp zet ze thuis een verloskundigenpraktijk op. In het geheim geeft ze ook les aan meisjes, die dan niet naar school mogen. Dat houdt ze twee jaar vol. Dan wordt de situatie te gevaarlijk en vlucht ze naar Pakistan.

Als ze na 2001 terugkomt in haar land, pakt ze haar werk als verloskundige weer op, totdat ze in 2013 opnieuw wordt bedreigd. De situatie in Kabul is voor Bahara’s moeder, die verloskundige is, onhoudbaar geworden. Kamela strijdt samen met haar zus tegen onrecht dat vrouwen in haar land wordt aangedaan. Zij valt op in radicaal-islamitische kringen en wordt ernstig bedreigd. In overleg met haar echtgenoot besluit ze dit keer om naar Nederland te vluchten, met Bahara (dan 6 jaar) en de 11-jarige Mujeeb. Haar man en hun drie andere kinderen blijven achter in Kabul. Afgesproken wordt dat zij later naar Nederland zullen komen.

Angstig

Bahara kan zich niet heel veel meer herinneren van de reis naar Nederland. Alles verloopt in razendsnel tempo. Ze voelt wel het verdriet van haar moeder, die moeite heeft om haar man en drie kinderen achter te laten. Het maakt grote indruk op het jonge meisje. Dat ze het land moet ontvluchten begrijpt ze op de een of andere manier wel, maar veel details krijgt ze niet te horen.

“We hadden in Kabul te maken met geweld en bomaanslagen. Toch ging ons leven gewoon door. Dat is het gekke ervan, maar wat moest je anders? Ik was een angstig kind. Ik had het gevoel dat je elke dag dood kon gaan. Niet op een natuurlijke manier, maar door geweld. Iedereen denkt dat de tijd tussen 2001, toen de Taliban werden verdreven en 2021, toen ze weer aan de macht kwamen, een vredige tijd was, maar dat is niet waar. Er was toen ook veel geweld. Vrouwen kregen in die jaren wel meer kansen en rechten, dat is waar, maar dat was van korte duur en is nu allang weer terug gedraaid. Vrouwen hebben meestal weinig waarde in Afghanistan. Dat begint al bij hun geboorte.”

Bahara is nooit meer teruggegaan naar Kabul. “Ik mis Afghanistan wel, want het is heel erg mooi. Ik heb er veel te weinig van gezien en dat vind ik jammer.”

Na aankomst in Nederland zitten Bahara, haar moeder en haar broer zeven dagen lang vast in een afgesloten ruimte op Schiphol. Het is traumatisch. Kamela Sarwar staat doodsangsten uit en is bang om teruggestuurd te worden naar Kabul. De angst slaat over op Bahara. Uiteindelijk komen de drie in het azc in Leersum terecht. Voor het jonge kind start een warrige tijd.

Bahara: “De mensen in Leersum waren heel erg aardig. Op een gegeven moment ging ik wekelijks naar een therapeut. Eerst kwamen al mijn angsten terug. Er werden zoveel vragen gesteld waar ik antwoord op moest geven. Dat vond ik heel vervelend, want ik wilde nergens over praten. Ik wilde met rust gelaten worden en gewoon mijn eigen gang gaan. Later begreep ik dat de therapeut mij wilde helpen en vond het daar prettig.

Creatieve therapieën

Bahara krijgt de Nederlandse taal heel snel onder de knie en spreekt nu zelfs vrijwel zonder accent. Van lieverlee went ze aan de situatie en volgt allerlei creatieve therapieën. Ze krijgt les in ukelele, tekent en sport veel. “Ik mocht een groot huis bouwen van allerlei verschillende materialen, zoals papier en hout. Daar zette ik allemaal poppetjes in die mijn familieleden moesten voorstellen. Dat hielp mij.”

Muziek, sport en spel, het zijn de geijkte onderdelen van de therapie die door War Child wereldwijd met succes wordt toegepast. “Weet je, in het begin voelde ik me helemaal niet veilig. De mensen om me heen hadden natuurlijk de beste bedoelingen met me, maar dat besefte ik als jong kind niet. Dat realiseerde ik me pas later. Ik had vooral het gevoel van: Wat moet je van mij?”

Wij zijn als Afghanen zo wantrouwig ten opzichte van overheden, omdat die in ons land zo slecht zijn. Opeens kreeg ik hier ook met een overheid te maken. Natuurlijk was ik, net als mijn moeder, bang dat ik zou worden teruggestuurd naar Afghanistan. Die angsten komen soms nog wel eens terug, maar ik kan er nu beter mee omgaan. Bij ons thuis is nooit over angsten of trauma’s gesproken. We zwegen om elkaar geen pijn te doen. Ik vertelde mijn moeder ook niet dat ik angstig was. Zij had het zelf al zo moeilijk en ik wilde haar niet tot last zijn. Bovendien had ik het gevoel dat niemand begreep wat ik bedoelde. Ik heb altijd wel heel veel steun gekregen van oudere broer Mujeeb.”

‘Mazzel-meisje’

Bahara noemt zichzelf een ‘mazzel-meisje’, en heeft alle kansen om zich te ontwikkelen gepakt. Op een gegeven krijgt het gezin een appartement toegewezen in Monster in het Westland. Na twee jaar komen ook haar vader en drie andere zussen naar Nederland. Het gezin wordt herenigd. Haar ouders, zussen en broer zijn inmiddels volledig geïntegreerd in onze maatschappij.

Bahara zit op het gymnasium en houdt zich bezig met vrijwilligerswerk. Ze voelt zich aangetrokken door de psychosociale aanpak van War Child en is jongerenambassadeur van de organisatie geworden. Achteraf waardeert ze alle mentale hulp die ze zelf heeft gekregen. Bahara: “Ik heb er mijn angsten veel beter door kunnen verwerken.”

Mijn verhaal delen

Ze wil in de toekomst niets liever dan mensen in nood bijstaan. “Ik vind het heel onredelijk in deze wereld dat sommige kinderen het zó goed hebben en sommigen niet, terwijl ze er niks aan kunnen doen. Neem nu wat er in Gaza en Oekraïne gebeurt. Het is verschrikkelijk. Heel mijn leven heb ik andere kinderen willen helpen. Dat deed ik al in het azc in Leersum. Ik wilde iets voor ze kunnen betekenen. Ik wilde mijn verhaal met ze delen en vertellen dat alles uiteindelijk goed komt.”