Seif (15) uit Syrië durft oorlogsherinneringen te delen

Vluchten was geen keuze

Hij is pas vijftien jaar, maar als hij praat lijkt hij veel ouder. Zijn grote bruine ogen spreken boekdelen. “We hebben er niet voor gekozen om hier te wonen. Wij wonen hier omdat we vluchtelingen zijn en we nergens anders heen kunnen.” De oorlog in Syrië herinnert Seif zich nog als de dag van gisteren. “Ik was vijf jaar en het was mijn allereerste schoolweek. De beste week van mijn leven. Totdat de bombardementen losbarstten en ze mij vertelden dat het te gevaarlijk was om naar school te gaan. IS bereikte onze stad en we konden geen eten en spullen meer kopen. We leden honger en konden niet meer slapen door de bommen. “We wisten dat we zouden sterven, maar we wisten niet wanneer. Toen moesten we wel vluchten.”

Van angst naar opluchting – en weer terug

Seifs moeder vertelt hoe het gezin via Idlip en Aleppo uiteindelijk de Libanese grens bereikte: "We reisden twintig dagen via een smokkelroute. Ik moest vier kinderen beschermen terwijl de bommen om ons heen vielen. Het waren de ergste dagen van mijn leven.”

“Toen we eindelijk Libanon bereikten, was ik blij dat we niet dood waren,” zegt Seif. Al snel maakte de opluchting plaats voor angst en verdriet. Het leven in het vluchtelingenkamp is zwaar. “Ik mis ons oude huis en mijn familie in Syrië. Hier hebben we geen elektriciteit. Laatst was er een hele zware storm en was ons dak bedekt met sneeuw. Het was heel koud.” Omdat zijn vader nu ziek is werken Seif en zijn oudere broertjes en zusjes ’s ochtends in een steenfabriek. Zodat er geld is om eten te kunnen kopen.

Terreur van de oorlog meedragen

Volgens zijn moeder zit Seif vast in het verleden. “Sinds de gebeurtenissen in Syrië draagt hij de terreur van de oorlog met zich mee. Hij is stil, teruggetrokken en heeft geen vrienden. Als hij een vliegtuig hoort, duikt Seif weer onder een tafel. Alleen naar buiten gaan doet hij niet. Hij speelt niet zoals zijn broers en zussen. Als ik hem vraag waarom, zegt hij dat hij te oud is om te spelen. Hij heeft te veel meegemaakt voor zijn leeftijd. Hij praat niet graag over zijn gevoelens. Gelukkig stelt hij zich veel meer open sinds hij aan het programma van War Child meedoet.”

Ontsnappen aan een schaduw

Seif: “Mijn juf heeft mij geleerd dat het belangrijk is om te praten over mijn gevoelens.” Hij vertelt haar over zijn nachtmerries en hoe hij soms doodsbang wakker schrikt. “Dan voelt het alsof een schaduw mij naar beneden sleurt en het leven uit mij trekt. Sinds kort durf ik dit ook met mijn moeder te delen.” Naar school gaan helpt Seif heel erg: “Ik doe hard mijn best zodat ik een diploma kan halen en we terug kunnen naar Syrië. Vooral wiskunde en de lessen in levensvaardigheden vind ik leuk.”

Geloof in ‘een later’

Volgens Seifs lerares Zeniab is hij één van de slimste studenten die zij les geeft. “In het begin was hij heel verlegen en negatief. Toen ik hem vroeg wat hij later wilde worden, zei hij: ‘er is geen later’. Toen wist ik dat hij psychosociale steun nodig had. Sindsdien help ik hem en herinner ik hem eraan dat hij nog jong is en een mooie toekomst voor zich heeft. Ik moedig hem aan positief te denken. Hij durft zich steeds meer te laten zien en ik zie hoe zijn zelfvertrouwen groeit.”

Hulpprogramma voor kinderen én ouders

Seifs moeder ziet hem heel voorzichtig opbloeien. “De lessen geven hem afleiding en helpen hem omgaan met zijn verleden.” Zelf doet ze mee aan een speciaal programma voor ouders dat wij onlangs hebben opgestart. Hier leert Seifs moeder hoe ouders en verzorgers een het mentale welzijn van hun kinderen kunnen ondersteunen. “Ik heb geleerd dat de opvoeding en alles wat wij als ouders zeggen of doen onze kinderen direct of indirect beïnvloedt. Door de sessies weet ik hoe belangrijk het is dat ik met mijn kinderen praat over hun gevoelens, angsten en dromen.”

Oorlog is erfelijk

Seif is één van de bijna 200 miljoen kinderen wereldwijd die opgroeien met oorlog en geweld. Ook al is hij nu veilig, hij draagt zijn angsten en het oorlogstrauma van zijn ouders dagelijks met zich mee.

Wij kunnen de pijn van oorlog nooit helemaal wegnemen. Wél kunnen we kinderen zoals Seif steunen in de moeilijkste tijd van hun leven. Met psychosociale zorg, muziek, sport- en spelactiviteiten helpen we kinderen hun heftige oorlogservaringen te verwerken. Hierbij betrekken we ook hun ouders. Dat is van levensbelang. Zo voorkomen we dat hun oorlogswonden worden doorgegeven aan een nieuwe generatie.

Dat kunnen wij niet alleen. Help jij mee?